Z historii Torek ... Drukuj

Torki - wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Medyka. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego. Miejscowość z tzw. klucza medyckiego (podwójnej grupy wiosek po obu stronach Sanu) - jednego z sześciu na jakie dzieliły się dobra starostwa przemyskiego (XVI w.). Mieszkańcy Torek trudnili się wyrębem drzew z lasów medyckich oraz pełnili dozór nad stadniną królewską w Medyce. Później Torki weszły w skład medyckich dóbr Pawlikowskich. Warto zanotować, że w XVI w. wśród kilku z zarejestrowanych pastwisk na terenie Medyki dwa z nich znajdowały się w Torkach (funkcjonują tu nadal). Wieś Torki wsławiła się w XVII w walką z feudalnym uciskiem, prowadzoną przez miejscowych chłopów z dzierżawcami królewszczyzny Potockim i stolnikiem przemyskim Samuelem Trojeckim. Na cześć zniesienia pańszczyzny wzniesiono na skraju wsi kapliczkę, która stoi tu do dziś. W XVII w.w Torkach istniał skład solny, stąd dokonywano spławu soli do miejscowości położonych nad rzeką.
We wsi zachowała się murowana cerkiew greckokatolicka z 1929 r. (Budowę rozpoczęto w 1926 r. według projektu Lwa Lewińskiego, zakończono w 1933r.). Została ona postawiona na miejscu starej, drewnianej świątyni z XVII w. noszącej ślady najazdu tatarskiego. Zbudowana jest na planie krzyża z kopułą na ośmiobocznym bębnie nad skrzyżowaniem naw. Cerkiew cały czas była dostępna dla wiernych, odprawiano w niej nabożeństwa, po 1945 r. w obrządku rzymskokatolickim. W latach 80-tych XX w. świątynia została oficjalnie przekazana w użytkowanie jako kościół rzymskokatolicki. Zabytkowa, drewniana dzwonnica z XVII w. przeniesiona została do Chotyńca i ustawiona przy tamtejszej cerkwi.

A to ciekawe... Dowiadujemy się, że 21/21 lutego 1657 r. w pierwszej fazie wyprawy armii księcia siedmiogrodzkiego Jerzego II Rakoczego na Rzeczpospolitą (szykował się do napadu na Przemyśl), doszło do jednego z nielicznych starć regularnych sił z armią Rakoczego własnie w rejonie Torek. Do pomocy przybyło 20 tys. Kozaków (wiecej szukaj w: "Bitwa pod Torkami", opr. A. Borcz, Łańcut). W rozważaniach na temat "Czy San będzie rzeką żeglowną?"(A. Kunysz) czytamy, że w roku 1850 hrabia Andrzej Zamojski postanowił wypróbować żeglowność Sanu. W końcu października statkiem parowym "Kraków" przepłynął od Sandomierza do Przemyśla i Dubiecka. 5 listopada "Kurier Warszawski" donosił:


"Z przyjemnością pospieszamy z udzieleniem wiadomości otrzymanych z Dubiecka (...), w dniu 25 października zawitał w nasze strony statek parowy "Kraków", a na nim przybył Hr. A.Zamojski. Cóż za niepowszechne i miłe zdarzenie ujrzeć między nami Szanownego Męża, twórcę tego przedsięwzięcia. przybył on do nas w towarzystwie dwóch Synów, nadto Xięcia Leona Sapiehy, tegoż córki, syna, panów Gwalberta Pawlikowskiego i Włodzimierza Dzieduszyckiego (...) Na wiadomość o przybyciu statku cała ludność miasteczka i okoliczni ziemianie "wysypała się nad rzekę" dla powitania gości i okazania serdecznego uczucia Andrzejowi Zamojskiemu, winszując Mu spełnienia jego zamiarów (...) Zabawiwszy dla spóźnionego dnia pory, tylko godzinę, odpłynęli nasi goście nazad do Krasiczyna, na statku niezaładowanym wprawdzie ani zbożem ani towarami (...) W dwa dni później 27 października przybył Hr. Zamojski do miejscowości Torki powitany entuzjastycznie przez okoliczną ludność, dawnym staropolskim zwyczajem chlebem i solą oraz wieńcem uplecionym z wawrzynu i palmowych gałązek. Statek udekorowano flagami, a na pokład wniesiono kosze (...) owoców (...) Z Torek Hr. Zamojski (...) udał się do Medyki tak słynnej niegdyś z wielkiego zakładu ogrodniczego (...)"

 

Ta strona używa informacji zapisanych za pomocą plików cookie. Jeżeli nie wyrażasz zgody na ich zapisywanie, powinieneś opuścić stronę lub zmienić ustawienia dotyczące cookies w przeglądarce. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce klikając w link: Polityka plikow Cookie.

Aby usunąć tą wiadomość, prosimy kliknać w przycisk --->

EU Cookie Directive Module Information